Porosity of Parabels is een onderzoeksproject van Ratu Rizkitasari Saraswati (Saras), waarin ze de verhalen en parabels observeert waarmee ze is opgegroeid. Deze narratieven, rijk aan metaforen, bevatten morele lessen zoals het belang van het volgen van een deugdzame weg, overgebracht via aangrijpende, symbolische vertellingen — en die ons collectieve bewustzijn blijvend vormen. In dit project richt ze zich op de koloniale geschiedenis tussen Nederland en Indonesië aan de hand van deze parabels, en biedt ze de mogelijkheid om de duistere kant van deze geschiedenis te erkennen. Tijdens haar fellowship residency bij Hotel Maria Kapel (HMK) werd Saras geïnspireerd door verhalen over bruggen die ze toevallig tegenkwam, de koraalstenen uit haar geboortestad Jakarta, en gesprekken met verschillende mensen die ze ontmoette in Hoorn.
Saras deed onderzoek naar de koraalstenen die werden gebruikt voor de bouw van de oude stad Batavia. Deze stenen worden beschreven in het beroemde dagboek van Willem Bontekoe (1618-1625). Bontekoe was kapitein bij de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en kwam uit Hoorn. In juni bezocht Saras Indonesië om, samen met de lokale archeoloog Candrian Attahiyyat, de overblijfselen van Kasteel Batavia te verkennen.
De bouw van dit fort werd geleid door J.P. Coen, die ook verantwoordelijk was voor het bloedbad op de Banda-eilanden. Voordat Saras in 2020 naar Nederland migreerde, wist ze niet dat er in zijn geboortestad Hoorn nog steeds een standbeeld van hem stond – nog steeds op zijn sokkel en aanhoudend gesteund door veel lokale burgers. Toen ze zich bewust werd van het bestaan van dit beeld en de verhitte debatten over de verwijdering en herplaatsing ervan, verdiepte ze zich in de connecties tussen deze figuur, de door hem geplande VOC-koloniale hoofdstad, en haar eigen geboortestad die hieruit is voortgekomen.
Het project van Saras combineert deze verhalen met de koraalstenen van Jakarta en een volksverhaal uit Hoorn, waarbij ze ons uitnodigt om na te denken over de historische banden tussen Nederland en Indonesië. Ze hoopt ons bewust te maken van de koloniale narratieven en verhalen achter deze connecties. Als afsluiting van haar residency bij HMK heeft ze een audiovisuele performance gecreëerd die dit hoofdstuk van haar onderzoek vormgeeft. Ze gebruikt de verschillende elementen uit de verhalen als symbolen en metaforen om de verbindingen met de koloniale geschiedenis zichtbaar te maken. Deze verbindingen worden verkend door middel van persoonlijke en gemeenschappelijke ervaringen, en ze nodigt ons uit om deze ervaringen te erkennen en onze veerkracht ten opzichte van de pijn uit het verleden te delen. Na haar residency zal Saras haar onderzoek voortzetten, waarbij de vele verhalen die opduiken, gebundeld zullen worden in een publicatie.
Ratu Rizkitasari Saraswati (1990) studeerde in 2013 aan de Faculty of Art and Design van het Institut Teknologi Bandung. Ze was artist in residence bij Sàn Art in Ho Chi Minhstad, Vietnam in 2015, en bij de Rijksakademie van beeldende kunsten, Amsterdam, in 2020-2022, waar ze een verzameling verhalen publiceerde onder de titel Route of Flowers. In 2022 nam ze deel aan het performancefestival Temu Seni Performans Indonesia Bertutur in Zuid-Sulawesi, wat haar inspireerde om Parable of the Tongue te schrijven. Eind 2022 werd deze collectie, samen met andere verhalen gebaseerd op haar interacties in de Molenwijk tijdens haar residency bij Framer Framed, gebundeld tot A Rising Flower Makes a Garden. In de zomer van 2023 ontving Saras een stipendium van het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Momenteel werkt ze aan haar tweede publicatie, waarin ze het concept van risalah verkent, met de steun van een publicatiebeurs van Stichting Stokroos.
Met dank aan:
Hotel Maria Kapel
Patar Pribadi
Candrian Attahiyyat
Angga Cipta
Aziz Aminudin
Yuda
Marisella de Cuba
Julian Wijnstein
Arnoud Schaake
Stichting Plaatsmaken
Astrid Nobel
Amsterdams Fonds voor de Kunst
Stichting Stokroos