Over HMK

Hotel Maria Kapel (HMK) is een artist-in-residence, presentatieruimte en cinema voor hedendaagse kunst in het stadscentrum van Hoorn. HMK is een stichting met als doel kunstenaars uit binnen- en buitenland te ondersteunen in de ontwikkeling van hun praktijk en uitwisselingen tussen kunstenaars, culturele instellingen en het publiek dat continue wordt uitgenodigd om deel uit te maken van een steeds verder uitbreidende gemeenschap.

HMK is gevestigd in een vroeg zestiende-eeuwse kapel van 150m2 en een cinema met zestig zitplaatsen in de kelder. Deze prachtige, rustige en ruime werkomgeving biedt de artists-in-residence een unieke ruimte voor reflectie, experiment en productie. De kapel grenst aan het Buismangebouw, waar de kunstenaars de gelegenheid hebben om tijdens hun residency-periode in het gasthuis te verblijven.

Missie

HMK plaatst de kunstenaar in het middelpunt van haar activiteiten en stimuleert het experiment binnen de kunstenaarspraktijk dat zij ziet als een belangrijk onderdeel van artistieke ontwikkeling.

Daarbij nodigt HMK het publiek actief uit tot deelname en verdieping met de kunst en de praktijken die de kunstenaars in residency voortbrengen, waardoor het publiek eerder deelnemer van een gemeenschap wordt in plaats van een passieve toeschouwer.

HMK ziet het als haar taak om de kennis en thema's die worden aangekaart door de kunstenaars te vertalen en toegankelijk te maken voor een breed en divers publiek en te faciliteren in een dialoog waar vragen belangrijker zijn dan antwoorden.

Variërend van presentaties, performances, publicaties, onderzoeken, lezingen, filmvertoningen, workshops en andere activiteiten betrekt HMK diverse publieksgroepen, van het professionele kunstpubliek tot een toevallige voorbijganger, voor wie de openstaande deuren en wapperende vlaggen een uitnodiging zijn ten eerste kennismaking.

Kernwaarden

Support: HMK ondersteunt met zorgvuldige aandacht betekenisvolle en kritische conversaties en artistieke ideeën binnen een duurzame institutionele structuur.

Experimenterend: HMK hecht belang aan experiment en stimuleert het nemen van risico voor artistieke ontwikkeling.

Transparant: HMK behandelt relevante sociaal-politieke vraagstukken en ziet daarin een belangrijke rol weggelegd voor de kunstenaar om samen met HMK de dialoog aan te gaan met het publiek.

Verbindend: HMK is een plek waar de artist in residence artistiek onderzoek doet en nieuw werk ontwikkelt. Het publiek wordt betrokken bij elke stap in het proces en het publieke programma verbindt de gemeenschap onderling met elkaar.

Internationaal denkend, lokaal acterend: HMK ondersteunt kunstenaars van over de hele wereld die in Nederland wonen en zij verbindt zo de lokale context en de nationale discours met het internationale kunstenveld.

1506 - 1877

De Mariakapel is in 1506-8 gebouwd ter vervanging van een houten kapel die in 1435 is gewijd. De kapel maakte toen deel uit van een klooster dat zich in de aanverwante gebouwen rond de binnentuin bevond. De Hervorming, die in 1572 Hoorn bereikte, betekende het einde van vele kloosters in Nederland en dus ook in Hoorn. In 1573 namen de Gecommitteerden Raden van West-Friesland de kapel als artilleriehuis in gebruik. Het pand behield deze functie tot het einde van de achttiende eeuw. Van 1825 tot 1877 is de kapel gebruikt als Rooms-Katholieke kerk. In deze periode hebben een aantal verbouwingen plaatsgevonden, waaronder het aanbrengen van de huidige entree aan de Korte Achterstraat.

Historie

1435 - 1505 Houten Mariakapel
1506 - 1508 Bouw Mariakapel
Onderdeel van klooster en weeshuis
1573 - 1800 Artilleriehuis van Gecommitteerden Raden
1825 - 1877 Rooms-Katholieke kerk
1877 Grote brand kapel, facade blijft behouden
1881 - 1968 Reformatorische kerk
1976 - 1982 Boksschool & discotheek
1983 - 1995 Kunstenaarsinitiatief “De Achterstraat”
1996 - 2002 Ingebruikname door Sandberg Instituut
vanaf 2003 Kunstenaarsinitiatief “Hotel Maria Kapel”

1877 -1976

Op 1 juli 1877 vindt er een grote brand plaats in de Catharinakapel, de Mariakapel en het aangrenzende weeshuis, deze laatste kan met grote moeite behouden blijven. Van de Mariakapel bleef alleen het muurwerk en de entree aan de Korte Achterstraat gespaard. Gewelf, dak en torentje zijn totaal verwoest. In 1882 werd de ruïne overgenomen door de Gereformeerde kerk die het huidige dak liet bouwen en andere reparaties aanbracht waardoor het gebouw weer in gebruik kon worden genomen. In 1976 komt de kapel weer in handen van de gemeente Hoorn. In dat jaar is de kapel kort door lokale jongeren gebruikt als disco en boksschool. Nadat de jongeren het pand verlieten, raakte de Mariakapel weer in verval.

1983-2002

In 1983 kwam daar verandering in toen een groep kunstenaars het pand in gebruik namen, activiteiten organiseerden en het openstelde aan publiek. In de jaren negentig heeft het pand zijn laatste grondige restauratie ondergaan en zijn huidige vorm aangenomen. Van 1996 tot 2002 gebruikte het Amsterdamse Sandberg Instituut, de masteropleiding van de Gerrit Rietveld Academie, de kapel en de naastgelegen panden (het voormalig weeshuis) als expositieruimte en gasthuis voor hun studenten. In deze periode is ook het beeld, Liggende Man op het dak gemaakt door Florian Göttke en Sabine Käppler, zie Permanente Werken, dat tot op de dag van vandaag een blikvanger en waar begrip is binnen Hoorn.

2003-2025

In 2003 namen kunstenaars Danielle van Zuijlen en Bart Lodewijks het gasthuis en expositieruimte over onder de nieuw opgerichte ‘Stichting Kunstenaarsinitiatief Hotel MariaKapel (HMK)’. HMK is vervolgens geleid door Daniël Dennis de Wit en Jantine Wijnja, Josine Siderius en Wouter Sibum, Bas Hendrikx, Irene de Craen en Steve Scheirsen. Onder leiding van die laatste directie werd het tweejarig onderzoeksprogramma Undercurrents (2018-19) gevoerd.

In 2019 werd HMK geleid door een redactiecommissie (Miriam Wistreich, Maja Bekan, Griet Menschaert). Samen ontwikkelden ze het programma Slow Burn (2020) dat vervolgens door Wistreich werd uitgevoerd. Het jaar erop, tijdens On Shelter (2021) bestond het team uit Tirza Kater (Artistiek Leider), Annelien de Bruin (Zakelijk Leider) en HMK-alumnus Rik Dijkhuizen (Programma & Communicatie). Eind 2021 werd Tirza opgevolgd door artistiek directeur Inez Piso-Tuncay.

Vandaag de dag is HMK een internationale bekende plek waar kunstenaars van over de hele wereld komen voor een periode van onderzoek, reflectie en productie van nieuw werk. De bijzondere locatie is daarbij inspiratie en drijfveer voor het ontstaan van projecten van experimentele hedendaagse kunst die nergens anders kunnen plaatsvinden.