Bijzondere bruikleen bij Hotel Maria Kapel
Voor het project Your Gold is not Our Glory door Mira Asriningtyas en Dito Yuwono heeft het Westfries Museum een 19e eeuws scheepsmodel gemaakt van kruidnagelen in bruikleen gegeven aan Hotel Maria Kapel. Dit bijzondere stuk is in de 19e eeuw vervaardigd op de Molukken (nu onderdeel van Indonesië) en is te zien in aanloop naar-, alsook gedurende de gelijknamige tentoonstelling t/m 21 oktober.
Het voorwerp stelt een prauw voor, een scheepstype dat op de Molukken Orembai of Arombai heet en door plaatselijke vorsten werd gebruikt voor officiële gelegenheden zoals staatsbezoeken. Het vervaardigen van kruidnagelen (scheeps)modellen en andere voorwerpen is ontstaan op Ambon aan het begin van de 18e eeuw, ten tijde van de florerende specerijenhandel door de VOC en de koloniale overheersing van Nederland in Indonesië. Scheepslieden en andere handwerkslieden werkten aan deze voorwerpen als tijdverdrijf, gebruikmakend van het materiaal dat voor hen in overvloed voorhanden was. Zij verkochten ze vervolgens aan Nederlanders, die ze vaak als souvenir mee naar huis brachten. Deze traditie leefde voort tot ver in de twintigste eeuw, waardoor er nu diverse varianten en exemplaren bekend zijn in musea en verzamelingen verspreid door Nederland.
Dit 19e-eeuws scheepsmodel heeft twee masten en is bemand door scheepslieden, eveneens gemaakt van kruidnagelen. Het is opgenomen in de collectie van het Westfries Museum als voorbeeld van uitzonderlijk vakmanschap en als artefact dat de veelbewogen historische relatie van Hoorn met Indonesië ten tijde van het kolonialisme vertegenwoordigt. Als stille getuigenissen van een geschiedenis van ongekende welvaart ten koste van een onderdrukte bevolking nodigt het scheepje uit om de geschiedenis te dekolonialiseren en stil te staan bij de vreselijke keerzijde van een periode die we zo lang ten onrechte een ‘Gouden Eeuw’ hebben genoemd.
Het Westfries Museum is een regionaal historisch museum dat de cultuurgeschiedenis van Hoorn en West-Friesland vertelt, met een specifieke focus op de 17e eeuw en het VOC-verleden van Hoorn. Naast de vaste opstelling zijn er wisselende tentoonstellingen waarin nieuw licht geworpen wordt op de geschiedenis en wordt voorzien van verschillende socio-culturele perspectieven. Wegens een grootschalige verbouwing van het pand - het uit 1632 daterende voormalige Statencollege aan de Rode Steen in de binnenstad van Hoorn - is het museum momenteel gesloten en is de uitgebreide collectie schilderijen, meubelen, porselein, schuttersstukken en historische artefacten momenteel niet voor het publiek te zien. Wel zijn er online en in de stad verschillende activiteiten die het verhaal van Hoorn blijven vertellen. Het museum verwacht in 2026 te heropenen.
www.westfriesmuseum.nl
